Dünya xəbərləri
Aksiya iştirakçısı: ‘Qazax dilində bir kəlmə də yox idi. Buradan belə nəticəyə gəldik ki...’

"Hava qaralanda, saat 18:30 və ya 18:40-da meydanda pulemyotlu zirehli transportyorlar göründü. Əvvəlcə şərqdən, sonra qərbdən. Xəbərdarlıq etmədən öldürmək üçün atəş açmağa başladılar.
Qazaxıstandakı aksiyalarda etirazçıların qeyri-rəsmi liderlərindən biri, siyasi fəal və hüquq müdafiəçisi 64 yaşlı Meyrxan Abdumanapov Almatıda baş verənlərlə bağlı “Siberia.Realii” saytına danışıb.
Onun sözlərinə görə, etirazçılara qarşı güc tətbiqi yanvarın 6-sı təxminən səhər saat 9 radələrində başlayıb. Onun dediyinə görə, həmin vaxt Nursultan Nazarbayev küçəsində olan meydanda üzərində pulemyot olan hərbi yük maşınları, minik avtomobilləri və bir neçə zirehli transportyor peyda oldb. Əsgərlər oradan çıxıb bütün perimetr boyu meydanı mühasirəyə alıblar.
"Sonra mən də daxil olmaqla, ən yaşlı səkkiz nəfər etirazçılar adından ağ bayraq və əl qaldıraraq danışıqlar aparmağa getdik. Gecələr düşərgəni qorumaq üçün istifadə etdiyimiz şitləri keçəndə bizə atəş açmağa başladılar. Bunlar xəbərdarlıq atəşləri idi. Amma yanımda yaşı 50-dən yuxarı olan bir kişi qəfil yerə yıxıldı. Güllə onun sol bud nahiyəsinə dəymişdi. O an biz artıq hasara doğru geri çəkildik. Amma yaralını götürmək üçün geri qayıtdım. Çətinliklə onu qaldırıb hasarın yanına apardım, oradan da xəstəxanaya göndərdik. Atışma dayandı. Biz əlimizi yelləməyə, danışıqlar təklif etməyə davam etdik. Qazax dilində səsgücləndirici ilə bizə xəbərdarlıq etdilər ki, yaxınlaşmayın. Nəticədə 10-15 dəqiqədən sonra - görünür, məsləhətləşirdilər - bir zabit yanımıza gəldi.
Adını və soyadını verdi, indi xatırlaya bilmirəm. O dedi: "Bəli, mən o poqromçuların kimlər olduğunu bilirəm, onlar siz deyilsiniz. Nümayişi davam etdirə bilərsiniz, yeganə şərt budur: təsadüfən sizin aranızda silahlı gənclər olarsa, onları özünüz zərərsizləşdirin, çünki, Allah eləməsin, əsgərlərimdən kimisə yaralasalar, cavab atəşi açacağıq – bunun nəticələrinə görə mən cavabdeh deyiləm”.
Düşərgəyə qayıtdıq. Bir neçə min adamın içərisində yalnız beşində silah var idi. Biz onları zorla tərksilah edə bilməzdik, qorxurduq ki, biz silahsız onlar silahla bizə atəş aça bilərlər. Biz onlardan getmələrini istədik və getdilər.
Hadisələrin sonrakı inkişafına toxunan Meyrxan Abdumanapovun dediyinə görə, səhər saat 9-dan, axşam saat 6-ya qədər sakitlik olub. Amma sonra onlara etirazçıları dağıtmaq üçün meydana əlavə qüvvələr yeridiləcəyi ilə bağlı xəbərdarlıqlar gəlib:
"Günün ikinci yarısında düşərgəyə mesajlar gəlməyə başladı: "Dağılın, şəhərə əlavə qüvvələr gəlib: Rusiya qoşunları və KTMT bölmələri, belarus, erməni və digərləri, güc yolu ilə dağılacaqlar". Bu məsləhətlə şəxsən mənə beş nəfər zəng etdi. Və hər dəfə mənə zəng edənlər məlumatın “mötəbər mənbələrdən” olduğunu iddia edirdilər. "Bu gün axşam ya da gecə öldürmək üçün atəş açacaqlar." Məlumatı nəzərə aldıq, amma inanmadıq. Bəzi fəallar isə sonda oranı tərk edərək özləri ilə gələn insanları da apardılar.
Məsələn, səhər danışıqlarında əvvəlcə qərargah rəhbəri təyin etmək fikrində olduğumuz köhnə müxalifət lideri Jasaral Kuanyshalin və ya Janbolat Mamai kimi tanınmış fəal iştirak edirdi. O da dağılışmağa çağırdı. Deyəsən, bundan sonra onu buna görə döyüblər".
Meyrxan Abdumanapov deyir ki, o meydanda qalmağı qərara alıb, dağılışmağın xəyanət olduğunu düşünüb.
"Hava qaralanda, saat 18:30 və ya 18:40-da meydanda pulemyotlu zirehli transportyorlar göründü. Əvvəlcə şərqdən, sonra qərbdən. Xəbərdarlıq etmədən öldürmək üçün atəş açmağa başladılar. İnsanlar dağıldı, gördüm ki, bəziləri yıxılıb. Mən özüm öz gözlərimlə yeddi nəfəri gördüm. Biri qolundan, biri başından yaralanmışdı. Onlardan ikisini çıxara bildik, yaralıları, qalanlarını çıxara bilmədik. Lap gənc iki qız və bir oğlan, artıq onlarda həyat əlamətləri görünmürdü. Başqa bir yaşlı yaralı var idi onu qaldırıb aparmağa çalışdım, amma bacarmadım.
Daha bir nəfəri çıxarmağa çalışarkən lap yaxınlığıma bir-neçə güllə düşdü, amma möcüzəli şəkildə mənə dəymədi və mən ərazini tək etməli oldum. Budur telefonumda qalıb, saat 19:01 -də təcili yardıma zəng etdim ki, bizim çıxara bilmədiyimiz yaralıları çıxarsınlar.
Biz güllə yağışı altında meydanı tərk etməyə məcbur olduq. Yolda bir minik maşını gördüm. İki gənc oğlan var idi, biri sükan arxasında, digəri onun yanında. Maşın işə salındı, görünür, onlar maşınla getməyə çalışırdılar, lakin ön şüşə və arxa şüşələr vuruldu və gənclər artıq ölmüşdülər...
Meydandan uzağa getmədik, həyətlərdə gizləndik. Və iki saatdan sonra meydana qayıdıb yaralıların aparılıb-aparılmadığını bilmək istədik, amma onları hələ də aparmamışdılar. Təkcə meydanda nə qədər insanın öldüyünü bilmirik.
Meyrxan Abdumanapovun sözlərinə görə, sonra yenidən atəş açmağa başlayıblar və onlar geri çəkilməyə məcbur olublar. Əsgərlərin hamısı təpədən dırnağa qədər qara geyimdə idi. Əgər səhər bizimlə ancaq qazaxca danışırdılarsa, o biri tərəfdə də bizimkilər qazaxlar idisə, bu dəfə səsgücləndiricidən yalnız rus dilində səs gəlirdi.
-Etirazı dağıtmaqda iştirak edən əsgərlər rusca danışırdılarmı?
- Bəli. Bu dəfə əsgərlər bizə ancaq rus dilində müraciət etdilər. Və hədə-qorxu ilə: “Ərazidən azad olun, atacağıq”. Qazax dilində bir kəlmə də yox idi. Buradan belə nəticəyə gəldik ki, bunlar rus qoşunlarıdır. Necə ki, günortadan sonra bizə xəbərdarlıq edilmişdi.
Orda.kz nəşrinin baş redaktoru Gülnarə Bajkenova-nın sözlərinə görə, o, həmkarları ilə yanvarın 7-si axşam, Respublika meydanında - etirazçıların düşərgəsi dağıdılandan sonra olub.
O, “Siberia.Realii” saytına müsahibəsində bildirib ki, onların çəkiliş qrupu aşmış maşının şəklini çəkmək istəyib, lakin bu zaman onların üzərində hərbi “Hummer” hərəkət edib və səsgücləndiricidən onlara atəş açacaqları barədə xəbərdarlıq eşidilib.
Bundan sonra Gülnarə və həmkarları sürətlə meydanı tərk ediblər. - Bəli, rusca səsgücləndiricidən bizə xəbərdarlıq etdilər. Amma onu deyim ki, Qazaxıstan təhlükəsizlik işçiləri də vətəndaşlara tez-tez rus dilində müraciət edirlər. Gənc əsgərlər, cənubdan gələn çağırışçılar, bəlkə də, rus dilini o qədər də yaxşı bilmirlər, amma burada təmiz rus nitqi var idi. Amma qazax zabiti də ola bilərdi. Yanvarın 7-də meydanda olan və düşərgənin dağıdılmasını görən bir neçə nəfərlə danışdım. Onların heç biri dəqiq deyə bilmədi ki, onlar kimin təhlükəsizlik qüvvələri olub – qazaxıstanlı, yoxsa rusiyalı.
Bu gün biz yenidən meydanda olduq və həmkarım gördü ki, artıq KTMT qoşunları orada yerləşdirilib. Dediyinə görə onları formalarındakı işarələrdən tanıyıb. Mən mübahisə etməzdim ki, 7-ci axşam düşərgəni dağıdan ruslar olub"- Orda.kz nəşrinin baş redaktoru Gülnarə Bajkenova bildirib.
Bu arada, yanvarın 6-da KTMT-nin baş katibi Stanislav Zas RİA-ya müsahibəsində Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının qüvvələrinin Qazaxıstanda nümayişlərin dağıdılmasında iştirak etməyəcəyini bildirib.
Qazaxıstan Daxili İşlər Nazirliyinin yaydığı məlumata görə, indiyə qədər aksiyalarla bağlı 4266 nəfər saxlanılıb.
Bütün xəbərləri izləyin
Nüvə danışıqlarında İranla Avropa nədə razılığa gəldi?

İran və "Avropa üçlüyü" (Fransa, Böyük Britaniya, Almaniya) Cenevrədəki nüvə danışıqlarında görüşləri davam etdirmək barədə razılığa gəlib. Bu barədə Avropa diplomatiyasının rəhbəri Kaya Kallas bildirib.
"Danışıqları davam etdirmək barədə razılığa gəldik, danışıqlar prosesini açıq saxlamaq çox vacibdir", - Kallas danışıqlardan sonra deyib. Onun sözlərinə görə, təkcə nüvə mövzusu deyil, həm də "bizdə olan daha geniş suallar" müzakirə olunacaq.
Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barro deyib ki, İranın xarici işlər naziri Abbas Ərağçi bütün, o cümlədən əvvəllər müzakirə olunmayan məsələləri masaya qoymağa razılıq verib və "bu gün başladığımız söhbəti davam etdirməyə... hazır olduğunu göstərib".
Barronun sözlərinə görə, İranın nüvə problemini hərbi yolla həll etmək mümkün deyil. "Hərbi əməliyyatlar onu təxirə sala bilər, lakin tamamilə aradan qaldıra bilməz", - o, görüşdən sonra britaniyalı və almaniyalı həmkarları ilə birgə çıxışında bildirib.
Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemmi Tehranı ABŞ ilə danışıqları da davam etdirməyə çağırıb. "Biz açıq şəkildə bildirdik: İranın nüvə silahı ola bilməz", - Britaniya XİN rəhbəri vurğulayıb.
Avropa və Birləşmiş Ştatların məqsədi İranın uranın zənginləşdirilməsini dayandırmasını təmin etməkdir, lakin "İranın enerji ehtiyacları ilə bağlı müzakirələr" məqbuldur, - Lemmi əlavə edib.
A.Ərağçi də danışıqlar bitdikdən sonra jurnalistlərə açıqlama verib. O, "Avropa üçlüyü" və Aİ ilə görüşlərin davam etdirilməsini dəstəkləyib və Tehranın yaxın gələcəkdə danışıqların yeni raundunda iştiraka hazır olduğunu deyib.
Nazir İsrailin İranın nüvə obyektlərinə hücumlarını pisləyib və Avropa ölkələrinin eyni mövqeyi açıq şəkildə ifadə etməməsindən "ciddi" narahatlığını bildirib.
Avropa nazirləri ilə İranın xarici işlər naziri A.Ərağçi arasında İranın nüvə proqramı üzrə danışıqlar iyunun 20-də Cenevrədə baş tutub. Görüş üç saatdan çox davam edib.
Ərdoğan və Paşinyan münasibətlərin normallaşması, Azərbaycan və İrandan danışıblar

Ermənistan baş naziri və Türkiyə prezidenti İstanbulda görüş zamanı iki qonşu ölkə arasında münasibətlərin normallaşması prosesini müzakirə ediblər. Nikol Paşinyan və Rəcəb Tayyib Ərdoğan konstruktiv dialoqun davam etdirilməsinin və konkret nəticələrin əldə olunmasının vacibliyini vurğulayıblar, - Ermənistan hökumətinin məlumatında deyilir.
Baş nazir Paşinyan Ermənistanın regionda sülh və sabitliyin bərqərar olması prosesinə sadiqliyini vurğulayaraq, qonşular ilə münasibətlərin normallaşdırılması siyasətinin davam etdirilməsi öhdəliyini bir daha təsdiqləyib.
İki ölkənin liderləri birbaşa təmasları və dialoqu davam etdirməyə hazır olduqlarını bildiriblər.
"Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh prosesi, eləcə də Ermənistan hökumətinin "Sülh yolayrıcı" layihəsi ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb", - Ermənistan baş nazirinin mətbuat xidməti xəbər verir.
Türkiyə Prezidenti Administrasiyasının məlumatına görə isə, görüşdə Bakı ilə Yerevan arasında sülh danışıqları zamanı əldə olunan razılaşmalara xüsusi diqqət yetirilib. Ərdoğan deyib ki, Ankara regionun qarşılıqlı fayda prinsipləri əsasında inkişafına yönəlmiş təşəbbüsləri dəstəkləməyə davam edəcək.
Ərdoğan İsrailin İrana zərbələri ilə bağlı təhdidlərə işarə edərək gərginliyin azaldılması üçün səylərin vacibliyini vurğulayıb. O, vəziyyətin daha da gərginləşməsinin qarşısını almaq məqsədilə bölgə liderləri ilə sıx təmasları davam etdirdiyini bildirib.
N.Paşinyan iyunun 20-də Türkiyəyə işgüzar səfərə gedib. Ermənistan liderləri daha əvvəl də müxtəlif səbəblərlə Türkiyəyə səfərlər ediblər. Amma N.Paşinyanın bu səfəri fərqlənir, o, nə rəsmi, nə də qeyri-rəsmi tədbirlərlə (məsələn, andiçmə və ya futbol oyunu) bağlı deyil. N.Paşinyanın Türkiyəyə səfərini onun partiyadaşları "tarixi" adlandırıblar.
5 iyun
"Türkiyə ilə münasibətlərimiz fəal və səmərəlidir"
Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan iyunun 5-də parlament komitəsində büdcə hesabatının müzakirəsi zamanı bildirib ki, Türkiyə ilə diplomatik münasibətlərin olmamasına baxmayaraq, iki ölkə arasında çox fəal və effektiv dialoq qurulub.
"Türkiyə ilə rəsmi diplomatik əlaqələrimiz olmasa da, diplomatik əlaqələr olan bir çox digər ölkələrlə müqayisədə bizim daha fəal və səmərəli dialoqumuz var. Təbii ki, kim desə ki, artıq bu dialoqun sahədə real nəticələr verməsinin vaxtıdır, haqlıdır", - Mirzoyan vurğulayıb.
Ankara on illərdir Türkiyə-Ermənistan sərhədinin açılmasını, Yerevanla diplomatik əlaqələrin qurulmasını Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin Bakı üçün məqbul həlli ilə şərtləndirir. 2022-ci ilin əvvəlində Ermənistan hökuməti ilə normallaşma danışıqları başlayandan Türkiyə liderləri bu şərti səsləndirib.
Yaponiya Gürcüstandan onlayn kazinolara girişi məhdudlaşdırmağı xahiş edir

Yaponiya Gürcüstan hökumətindən Yaponiya vətəndaşlarının bu ölkə ərazisində lisenziyası olan onlayn kazinolara çıxışını məhdudlaşdırmağı xahiş edib. Bu, Tokionun qeyri-qanuni onlayn qumarla mübarizə kampaniyasının bir hissəsidir.
Gürcüstan hökuməti məsələ ilə bağlı, hələlik, mövqeyini bildirməyib.
"Kyodo" agentliyinin hökumətdəki mənbəyə istinadən verdiyi xəbərə görə, analoji sorğular daha 7 ölkə və əraziyə göndərilib. Bunlar Kanada, Kosta-Rika, Malta, Anjuan adası (Komor adaları), Kyurasao (Niderland krallığının tərkibində), eləcə də Böyük Britaniyanın dənizaşırı əraziləri olan Cəbəllütariq və Men adasıdır.
Yaponiyada xarici saytlarda qumar oyunlarında iştirak qanunsuz sayılsa da, hökumət səlahiyyətliləri bildirir ki, təkcə 2024-cü ildə Yaponiya vətəndaşları beynəlxalq idman mərc oyunlarına təxminən 6.45 trilyon yen (45 milyard ABŞ dolları) xərcləyiblər ki, bu da ölkədaxili onlayn platformalardakı mərclərin həcmini beş dəfə üstələyir.
Məşhurların və peşəkar idmançıların onlayn kazinolarda oynaması ilə bağlı xəbərlərin cəmiyyətdə geniş rezonansa səbəb olduğu bir vaxtda Yaponiya parlamentinin aşağı palatası iyunda qanunsuz onlayn qumarla mübarizə qaydalarını sərtləşdirən qanun layihəsini təsdiqləyib.
Yaponiyada lotereyalar, at yarışları, motosiklet yarışları və qayıq yarışlarına edilən mərclər istisna olmaqla, onlayn qumarın, demək olar ki, bütün formaları qadağandır. Yapon istifadəçilər üçün əlçatan olan 40 məşhur onlayn kazinonun təhlili göstərib ki, onların hamısı xaricdə lisenziyalaşdırılıb və 70 faizi Kyurasaoda qeydiyyatdan keçib.
Argentina kəşfiyyatı Rusiyanın təsir şəbəkəsini aşkarladığını bildirir

Argentina Milli Kəşfiyyat Xidməti (SIDE) ictimai rəyin manipulyasiyası və dezinformasiyanın yayılması ilə məşğul olan şəbəkənin beş rusiyalı üzvünü aşkar edib. Bu barədə Argentina prezidentinin mətbuat katibi Manuel Adorni mətbuat konfransında bildirib.
Rusiyalılar, o cümlədən Lev Andriaşvili və onun həyat yoldaşı İrina Yakovenko "Kompaniya" adlı təşkilatla əlaqələndirilir. Bu təşkilat "Laxta" layihəsi ilə bağlıdır və daha çox Olqinodakı "troll fabriki" kimi tanınır. Layihənin rəhbəri 2023-cü ildə həlak olmuş "Vaqner" özəl muzdlu hərbi şirkətinin (ÇVK) rəhbəri Yevgeni Priqojindir.
Argentina hökumət rəsmisinin məlumatına görə, Andriaşvili və Yakovenko (Rusiyadan) maliyyənin alınması və ölkə vətəndaşları ilə əlaqələrin qurulmasına məsul olublar.
"'Kompaniya"nın məqsədi Rusiya maraqlarına loyallıq göstərən şəxslər qrupunu formalaşdırmaq, dezinformasiya kampaniyaları aparmaq, həssas siyasi məlumatlar əldə etmək və fondlar, QHT-lər və vətəndaş cəmiyyətinə təsir göstərməkdir", - Adorninin sözlərini "La Derecha Diario" nəşri sitat gətirib.
O bildirib ki, hökumət Argentinanın heç bir digər ölkənin təsiri altına düşməsinə imkan verməyəcək. Adorni rusiyalıların saxlanılıb-saxlanılmadığı və ya barələrində cinayət işinin açılıb-açılmadığına dair məlumat verməyib.
Daha əvvəl də Braziliyanın xüsusi xidmət orqanları doqquz Rusiya agentindən ibarət şəbəkəni ifşa edib. "The New York Times" məlumatına görə, onlar bu ölkədə casusluq etməyiblər, yeni bioqrafiya yaratmaq üçün ora göndəriliblər. Onların heç biri Braziliyada saxlanılmayıb, hamısı başqa ölkələrə çıxmağı bacarıb və, ehtimal ki, Rusiyaya qayıdıblar.
Putin danışıqlara hazır olduğunu bildirir

Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukrayna ilə müharibəsində həll yolu tapmağa və Ukrayna lideri ilə potensial görüşə hazır olduğunu bildirib. Rusiyanın iki gün əvvəl Kiyevə endirdiyi dron və raket zərbələri nəticəsində isə ölənlərin sayı 28-ə çatıb.
Putin iyunun 18-də Sankt-Peterburqda televiziyada yayımlanan brifinqdə xarici mediaya deyib: "Biz nəinki mövcud münaqişəyə son qoyacaq, həm də uzunmüddətli perspektivdə oxşar vəziyyətin təkrarlanmasının qarşısını almağa şərait yaradacaq bir həll yolu tapmalıyıq".
Putin bildirib ki, danışıqlar iyunun 22-dən sonra bərpa oluna bilər. Daha əvvəl o, bu tarixdə əsirlərin mübadiləsi və həlak olan əsgərlərin meyitlərinin repatriyasiyasını təklif edib.
Lakin Rusiya lideri əlavə edib ki, o, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski ilə yalnız istənilən sülh danışıqlarının "son mərhələsində" görüşəcək.
"Mən hər kəslə, o cümlədən Zelenski ilə görüşməyə hazıram. Bu, problem deyil - əgər Ukrayna dövləti danışıqlar aparmaq üçün konkret birinə etibar edərsə, Allah xatirinə, bu Zelenski də ola bilər", - Putin bildirib.
"Mən onunla görüşməyə də hazıram – amma yalnız bu, bir növ yekun mərhələ olarsa", - o əlavə edib.
Putin 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya qarşım genişmiqyaslı işğal müharibəsinə başladıqdan sonra NATO şərq cinahında qüvvələrini gücləndirərkən Qərb Rusiyaya qarşı sarsıdıcı sanksiyalar tətbiq edib.
Qərb liderləri isə Putini ABŞ prezidenti Donald Trampın irəli sürdüyü atəşkəs şərtlərinə razılıq vermədiyinə görə tənqid edirlər.
Gürcüstan hökuməti ATƏT müşahidə missiyasını seçkilərdə görmək istəmir

Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze hakimiyyətin ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu (ATƏT/DTİHB) missiyasını yerli seçkiləri müşahidə etmək üçün dəvət etmək niyyətində olub-olmaması ilə bağlı medianın sualını cavablandırıb. Onun sözlərinə görə, "belə bir təcrübə mövcud deyil". İ.Kobaxidze ATƏT/DTİHB müşahidəçilərinin 2021-ci ildə keçirilən yerli seçkilərə dəvət olunmasını "istisna hal" adlandırıb və əlavə edib ki, o zaman "bu seçkilər bir növ parlament seçkiləri mövzusu ilə bağlı idi".
"Hesab edirik ki, bu halda ATƏT/DİHB-in bizim bələdiyyə seçkilərimizə əlavə yük olması artıqdır, bələdiyyə seçkiləri tamamilə normal şəkildə keçəcək. Bilirsiniz ki, ATƏT/DİHB parlament seçkilərini müşahidə edib və müvafiq nəticəni açıqlayıb, lakin bu nəticə heç kəsi maraqlandırmayıb. Bu gün isə həmin o şəxslər –ATƏT/DİHB-in nəticəsini tamamilə görməzlikdən gələnlər – bizdən ATƏT/DİHB-i dəvət etməyimizi istəyirlər", –Kobaxidze bildirib.
2014-cü ildə Gürcüstanda yerli seçkilər ATƏT/DTİHB-nin müşahidə missiyasının iştirakı olmadan keçirilib. Missiya 2006, 2017 və 2021-ci illərdə yerli seçkiləri müşahidə edib.
İyunun 18-də Böyük Britaniya səfirliyi Gürcüstan hökumətini ATƏT/DTİHB-nin seçki müşahidə missiyasını 2025-ci ilin oktyabrında keçiriləcək bələdiyyə seçkilərini müşahidəyə dəvət etməyə və DTİHB-nin 2024-cü il parlament seçkiləri ilə bağlı yekun hesabatında verdiyi tövsiyələri nəzərə almağa çağırıb.
Gürcüstanda yerli seçkilər 2025-ci il oktyabrın 4-nə təyin edilib.
Şimali Koreya Rusiyaya minatəmizləyənlər və hərbi inşaatçılar göndərəcək

Kursk vilayətində bərpa işləri üçün Şimali Koreya Rusiyaya minatəmizləyənlər və inşaatçılar göndərəcək. Bu barədə Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Sergey Şoyqu Pxenyanda Şimali Koreya lideri Kim Çen In ilə görüşdən sonra bildirib.
"Kim Çen In Rusiya ərazisindəki minaların təmizlənməsi üçün min minatəmizləyən və dağıdılmış infrastruktur obyektlərinin bərpası üçün beş min hərbi inşaatçı göndərmək barədə qərar verib", - "İnterfaks" agentliyi Şoyqudan sitat dərc edib.
Onun sözlərinə görə, əməkdaşlığın davam etdirilməsi və Kursk vilayətinin bərpasında Şimali Koreyanın yardım göstərməsi barədə razılıq əldə olunub.
S.Şoyqu həmçinin əlavə edib ki, "hərbi əməliyyatlarda iştirak edən Koreya Xalq Ordusunun əsgərlərinin şücaətinin əbədiləşdirilməsi" qərara alınıb. Moskva və Pxenyan Ukraynaya qarşı müharibədə həlak olan koreyalı əsgərlərin xatirəsinə abidələr açmaq niyyətindədir.
Bu, Şoyqunun son bir ayda Şimali Koreyaya ikinci səfəridir. "İnterfaks" yazıb ki, iyunun əvvəlində Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi və Şimali Koreya lideri ikitərəfli münasibətlərin inkişafını, Ukraynadakı vəziyyəti və 2024-cü il iyunun 19-da Pxenyanda imzalanmış Hərtərəfli Strateji Tərəfdaşlıq Müqaviləsinin müddəalarını müzakirə ediblər.
Rusiya Şimali Koreya hərbçilərinin Ukraynaya qarşı müharibədə iştirakını ilk dəfə bu il aprelin 26-da təsdiqləyib. Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Valeri Qerasimov Vladimir Putinə Kursk vilayətindəki vəziyyətlə bağlı hesabat verərkən bildirib ki, "Şimali Koreya hərbçiləri regionun azad edilməsində mühüm yardım göstəriblər".
Aprelin sonunda Cənubi Koreyadan olan deputatlar kəşfiyyat məlumatlarına istinad edərək bildirib ki, Şimali Koreya qoşunlarının Ukraynaya qarşı müharibədə ümumi itkiləri "təxminən 4 min 700 nəfərdir, onlardan da 600-ü həlak olub".
Aİ-dən üçüncü ölkələrlə vizasız rejimi dayandırmağın yeni qaydaları...

Avropa İttifaqı (Aİ) Şurası və Avropa Parlamenti üçüncü ölkələrlə vizasız səyahət rejiminin dayandırılması ilə bağlı yeni qaydalar üzrə razılığa gəlib. Aİ Şurasının yaydığı açıqlamada bildirilib ki, bu dəyişikliklərlə blok vizasız rejimin sui-istifadə edildiyi və ya onun maraqlarına zidd hallarda daha çevik və təsirli reaksiya vermək imkanına malik olacaq.
Yeni qaydalara əsasən, üçüncü ölkələr üçün vizasız səyahət rejimi təkcə miqrasiya və təhlükəsizlik göstəricilərinə deyil, həm də siyasi və hüquqi amillərə əsasən dayandırıla biləcək. Bura üçüncü ölkənin vizasız rejiminin Aİ-nin viza siyasəti ilə uyğun gəlməməsi; investor vətəndaşlığı (qızıl pasport) proqramlarının fəaliyyəti; hibrid təhdidlər və sənəd təhlükəsizliyi ilə bağlı qanunvericilik və prosedurlarda çatışmazlıqlar; Aİ ilə üçüncü ölkə arasında xarici münasibətlərin pisləşməsi aiddir. (xüsusilə də insan hüquqları və demokratik prinsiplərlə bağlı ciddi gərginliklər müşahidə olunduqda)
Miqrasiya ilə bağlı konkret göstəricilər də müəyyənləşdirilib. Belə ki, bir ölkədən Aİ-yə səfər edən şəxslərin geri qaytarılma, sığınacaqdan imtina və ya qanunsuz qalma hallarında 30 faizlik artım müşahidə olunarsa, vizasız rejim dayandırıla bilər.
Yeni mexanizm vizasız səyahətin müvəqqəti dayandırılması müddətini 9 aydan 12 aya, mümkün uzatma müddətini isə 18 aydan 24 aya qədər artırır. Bu müddətdə Avropa Komissiyası üçüncü ölkə ilə dialoq quraraq vəziyyəti qiymətləndirəcək. Problemlər aradan qaldırılmasa, vizasız rejim tamamilə ləğv oluna bilər.
Hazırda Aİ Şurasına sədrlik edən Polşanın xarici işlər naziri Radoslav Sikorski bu razılaşma ilə bağlı bildirib ki, vizasız səyahət rejimi həm üçüncü ölkə vətəndaşları, həm də Aİ üçün mühüm üstünlüklər təqdim etsə də, sui-istifadə halları ilə üzləşdikdə Aİ vəziyyəti düzəltmək üçün zəruri vasitələrə sahib olmalıdır: "Yeni hüquqi alətlər qanunsuz miqrasiyanın qarşısının alınması və qarşılıqlı əməkdaşlıqdan yayınan ölkələrə təzyiq göstərmək üçün istifadə edilə bilər".
Polşanın baş naziri Donald Tusk Gürcüstan vətəndaşları üçün Avropa İttifaqına (Aİ) vizasız səfər hüququnun ya tamamilə ləğvini və ya məhdudlaşdırılmasını təklif edib.
Parlamentdə çıxışı zamanı D.Tusk bəyan edib ki, gürcülərin üçdə birinin Avropa dəyərlərini bölüşmək istədiyini bilsə də, "müəyyən" standartlara əməl etməyən ölkələrlə vizasız rejimin məhdudlaşdırılmasının tərəfdarıdır.
Ukraynaya 6 mindən çox hərbçinin meyiti qaytarılıb

Müharibədə həlak olmuş daha 1245 hərbçinin meyiti Ukraynaya gətirilib. Bu barədə iyunun 16-da Ukraynanın Əsirlərlə İş üzrə Koordinasiya Qərargahı məlumat yayıb.
Bildirilib ki, iyunun 2-də İstanbulda Rusiya ilə Ukrayna arasında əldə olunmuş razılaşma çərçivəsində bazar ertəsi meyitlərin qaytarılmasının yekun mərhələsi baş tutub. Ümumilikdə, Ukrayna tərəfi 6057 hərbçinin meyitini qəbul edib. Koordinasiya Qərargahı bildirib ki, ən qısa müddətdə həlak olan hərbçilərin şəxsiyyəti müəyyən ediləcək.
İstanbuldakı danışıqlarda Rusiya nümayəndə heyətinə rəhbərlik edən prezident müşaviri Vladimir Medinski bildirib ki, "Rusiya İstanbulda verdiyi vədləri yerinə yetirib". Onun sözlərinə görə, Ukraynaya 6060 zabit və əsgərin meyiti verilib, qarşılığında 78 rusiyalı hərbçinin meyiti qaytarılıb.
Keçən həftə tərəflər arasında hərbi əsirlərin mübadiləsi də baş tutub. Ümumilikdə artıq dörd dəfə belə mübadilə həyata keçirilib. Əsir mübadiləsi "1:1" nisbətində aparılır, lakin dəyişdirilənlərin dəqiq sayı hələ açıqlanmır. Əsir mübadiləsinin ən azı gələn həftənin sonuna qədər davam edəcəyi gözlənilir.
ABŞ-də belaruslu siyasi mühacirin oğlu saxlanıb

NPR xəbər verir ki, ABŞ-də siyasi sığınacaq almış belaruslu mühacirin oğlu saxlanılıb və immiqrantlar üçün təcridxanaya göndərilib.
Vadim Bulatı Belarusda rejim əleyhinə etiraz aksiyalarında iştirak edib və 2022-ci ildə ölkəni tərk edib. O, hazırda Minnesotada yaşayır. Onun oğlu Aleksandr Bulatı isə ABŞ-yə qanuni əsaslarla daxil olub. O, Co Bayden administrasiyası dövründə istifadəyə verilmiş "CBP One" adlı tətbiqdən istifadə edib. Bu tətbiq sığınacaq almaq istəyən şəxslərə Meksikadan keçid məntəqələrindən keçmək üçün növbəyə yazılmağa imkan verirdi.
2025-ci ilin mayında onun işi üzrə yerli miqrasiya məhkəməsində ilk dinləmə keçirilib, lakin ABŞ Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyinin nümayəndəsi işin dayandırılması barədə vəsatət qaldırıb.
Vadim və Aleksandr Bulatılar bu qərarın onların işlərinin birləşdirilməsi məqsədilə qəbul olunduğunu düşünüblər. Lakin məhkəmə zalından çıxarkən Aleksandrı ABŞ İmmiqrasiya və Gömrük Nəzarəti Xidmətinin əməkdaşları saxlayıblar. Onlar onun sürətli deportasiyaya məruz qalacağını bildirib və onu Friborn dairəsindəki immiqrasiya təcridxanasına göndəriblər. Vəkil Malinda Şmixen onun işinə yenidən baxılması qərarına nail olub. Bu, Aleksandrın yaxın zamanda deportasiya edilməyəcəyi anlamına gəlir, lakin o, təcridxanada qalacaq.
V.Bulatı bildirib ki, oğluyla mütəmadi olaraq əlaqə saxlayır. Onun sözlərinə görə, Aleksandr 30 nəfərlə birlikdə həddindən artıq dolu bir kamerada saxlanılır. Kamerada işıq söndürülmür və burada saxlanılanlara çölə çıxmağa icazə verilmir.
MI6-ya ilk dəfə qadın rəhbərlik edəcək

Britaniyanın gizli kəşfiyyat xidməti - MI6-nın 116 illik tarixində ilk dəfə olaraq təşkilata qadın rəhbər təyin olunacaq. Bu barədə iyunun 15-də Britaniya hökumətinin mətbuat xidməti məlumat yayıb. Bu ilin payızından MI6-nın rəhbəri 47 yaşlı Bleys Metreveli olacaq. O, bu vəzifədə Riçard Muru əvəz edəcək.
Metreveli MI6-da texnologiyalar və innovasiyalar şöbəsinin rəhbəridir. Bundan əvvəl o, Böyük Britaniyanın digər məşhur xüsusi xidməti - əks-kəşfiyyat orqanı olan MI5-də yüksək vəzifələr tutub, daha əvvəl isə Avropa və Yaxın Şərqdə kəşfiyyat sahəsində çalışıb. "The Financial Times"ın vurğuladığına görə, "həmkarlarının sözlərinə əsasən, o, ərəb dilini mükəmməl bilir və Yaxın Şərqdə, o cümlədən müharibə bölgələrində zəngin iş təcrübəsinə malikdir".
BBC Metrevelinin 2021-ci ildə MI5 xidmətində "direktor K" təxəllüsü ilə "The Telegraph" qəzetinə verdiyi müsahibədən sitat gətirib. Müsahibədə o deyib ki, "Rusiya yox, amma Rusiya dövlətinin fəaliyyəti Britaniya üçün təhdiddir". Çin barəsində isə o bildirib ki, "bu ölkə dünyanı dəyişir, bu isə Britaniya üçün həm inanılmaz imkanlar, həm də təhlükə yaradır".
"The Financial Times" B.Metrevelinin Şərqi Avropa kökləri haqqında yazaraq kəşfiyyat xidmətinin gələcək rəhbərinin soyadının gürcü mənşəli olmasına diqqət çəkir.
İsrail-İran gərginliyi fonunda neft qiymətləri də qalxır

İsrail və İran arasında münaqişənin dərinləşdiyi və qlobal neft tədarükünü təhdid etdiyi zamanda neft qiymətləri də bahalaşmağa davam edib və ötən həftədən bəri 7 faiz artıb.
"Brent" markalı xam neftin fyuçers qiymətləri 64 sent və ya 0.86 faiz artaraq bareli 74.87 dollara, ABŞ-nin "West Texas Intermediate" (WTI) markalı neftinin fyuçersləri isə 76 sent və ya 1.04 faiz artaraq 73.74 dollara çatıb.
İsrail həftəsonu İranın neft və qaz infrastrukturuna zərbələr endirib. İyunun 14-ü axşam saatlarında İranın Neft Nazirliyi məlumat yayıb ki, İsrail ölkənin əsas yanacaq anbarına və paytaxt Tehran yaxınlığındakı neft emalı zavoduna zərbələr endirib, ancaq vəziyyətin nəzarətdə olduğu bildirilib.
İsrailin şənbə günü həyata keçirdiyi zərbələr nəticəsində yaranan yanğından sonra İran qonşu Qətərlə paylaşdığı, dünyanın ən böyük qaz yatağı hesab olunan "Cənub Pars"da hasilatı qismən dayandırıb.
Neft İxrac Edən Ölkələr Birliyinin (OPEC) üzvü olan İran hazırda gündə 3.3 milyon barel neft hasil edir və gündəlik 2 milyon bareldən çox neft və yanacaq ixrac edir.
İran həmçinin Hörmüz boğazı vasitəsilə neft tankerlərinin hərəkətinə maneə törətmək barədə gizli təhdidlər edib. Bu boğaz mühüm nəqliyyat yolu sayılır: Səudiyyə Ərəbistanı, Küveyt, İraq və İran neftini Çin və qlobal bazara çatdırmaq üçün bu dar su yolundan asılıdırlar.
Dünyada ümumi neft istehlakının təxminən 1/5-i bu boğazdan keçir.
ABŞ-nin Rusiyadakı səfiri vəzifəsindən gedir

ABŞ-nin Rusiyadakı səfiri Linn Treysi vəzifəsindən gedir. Bu barədə ABŞ səfirliyinin Teleqram hesabındakı paylaşımında məlumat verilib.
"ABŞ-nin Rusiya Federasiyasındakı səfirliyindəki missiyasını tezliklə başa vuracaq səfir Linn Treysi ilə vidalaşmaq üçün 13 iyun Moskva vaxtı ilə saat 18:30-da xüsusi canlı yayıma qoşulun", - paylaşımda deyilir.
Səfirlik amerikalı diplomatın postundan gedəcəyi ilə bağlı əlavə məlumat verməyib.
Treysi 2023-cü ilin yanvarından ABŞ-nin Rusiyadakı səfiri vəzifəsində çalışır. O, daha əvvəl ABŞ-nin Ermənistandakı səfiri olub.
Rubio Rusiya xalqını təbrik edib

ABŞ Dövlət Departamentinin saytında dövlət katibi Marko Rubionun 12 iyun - Rusiya Günü münasibətilə təbriki dərc olunub.
Təbrikdə deyilir: "Amerika xalqı adından Rusiya xalqını Rusiya Günü münasibətilə təbrik edirəm. ABŞ Rusiya xalqının daha parlaq gələcəyə doğru səylərini dəstəkləməyə sadiq qalır. Biz fürsətdən istifadə edərək Rusiya və Ukrayna arasında davamlı sülhə nail olmaq üçün ABŞ-nin Rusiya Federasiyası ilə konstruktiv əməkdaşlığa sadiqliyini bir daha təsdiqləmək istəyirik. Ümid edirik ki, bu sülh ölkələrimiz arasında qarşılıqlı faydalı münasibətlərin təməlini təşkil edəcək".
Rusiya Günü münasibətilə ABŞ Dövlət Departamentinin saytında sonuncu təbrik 2022-ci ildə dərc olunub. Həmin təbrik ABŞ-nin keçmiş dövlət katibi Entoni Blinken tərəfindən imzalanmışdı.
2022-ci il fevralın 24-də Rusiya Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı müharibəyə başlayıb. 11 il əvvəl də Rusiya Ukraynanın bir hissəsini-Krımı tutmuşdu.
Londona uçan Hindistan təyyarəsi qəzaya uğrayıb [Video]

"Air India" aviaşirkətinə məxsus, göyərtəsində 242 sərnişinin olduğu təyyarə Hindistanın Qucarat əyalətindəki Əhmədabad hava limanının yaxınlığında yerləşən Meqxaninaqar rayonunda qəzaya uğrayıb. İlkin məlumata görə, faciə təyyarə havaya qalxdıqdan qısa müddət sonra baş verib.
"Biz Əhmədabaddan Londona uçan "Air India"nın AI171 reysi ilə bağlı qəza xəbərlərini izləyirik. Təyyarədən son siqnalı 08:08:51-də (UTC) almışıq, bu, təyyarə qalxdıqdan bir neçə saniyə sonra olub. Sözügedən təyyarə "Boeing 787-8 Dreamliner", qeydiyyat nömrəsi VT-ANB-dir", - Flightradar24 xəbər verir.
"Dreamliner" modeli "Boeing" şirkətinin istehsal etdiyi ən son təyyarə modellərindən biridir.
"India TV"nin məlumatına görə, təyyarə havaya qalxdıqdan dərhal sonra qəza siqnalı verilib. Əhmədabaddan Londona uçan təyyarənin göyərtəsində 12 ekipaj üzvü və 230 sərnişin olub. Sərnişinlərin 169-u Hindistan, 53-ü Böyük Britaniya, 7-si Portuqaliya, 1-i isə Kanada vətəndaşıdır.
Təyyarə sıx məskunlaşmış rayona, tibb kollecinin binasına düşüb. Kollec tələbələrindən də ölənlər olub.
Ümumilikdə 290 nəfərin həlak olduğu, bir sərnişinin sağ qaldığı bildirilir.